Yếu tố chính để am hiểu ĐGH Phanxicô
Cách đây một năm vào hôm thứ Năm, Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio trở thành Đức Giáo hoàng Phanxicô.
Kể từ lúc đó, các linh mục Dòng Tên trên thế giới cùng đưa ra một câu hỏi: “Ngài có còn là một linh mục Dòng Tên không?” Nếu một người nào đó sẽ trở thành giáo hoàng, và do đó đứng đầu tất cả các dòng tu Công Giáo – Dòng Phanxicô, Dòng Đa Minh, Tu hội Biển Đức, Tu hội Dòng Tên và v.v… vậy ngài vẫn còn là một thành viên thuộc dòng tu của mình không?
Kể từ đó, câu hỏi ấy được Đức Thánh Cha Phanxicô trả lời nhiều lần, người mà trong những cuộc họp mặt với anh em tu sĩ Dòng Tên của mình đã nhắc: “Chúng ta là những tu sĩ Dòng Tên.”
Ngoài những lúc giải trí với anh em Tu hội Dòng Tên trong nhà “Ngài còn hay không còn?” bản sắc dòng Tên của Đức Giáo hoàng là cách quan trọng để hiểu việc phi thường của một vị giáo hoàng thế giới. Trong thực tế, rất nhiều những lời nói và việc làm đã gây chấn động thế giới tuôn chảy tự nhiên từ quá trình đào tạo từ Dòng Tên của ngài. Chúng ta hãy nhìn vào năm nhân đức của ngài:
Khiêm nhường
Có ai đã không nhận thấy sự khiêm nhường của Đức Thánh Cha Phanxicô? Cử chỉ thể hiện đầu tiên của ngài với tư cách là Đức Giáo hoàng đã không ban phúc lành cho đám đông khổng lồ tại Công trường Thánh Phêrô, nhưng lại yêu cầu nhận phúc lành của đám đông. Vài ngày sau đó, ngài đã từ chối dọn vào phòng truyền thống dành cho giáo hoàng trong Điện Tông tòa uy nghi, đồng ý một dãy phòng khiêm tốn tại nhà khách Vatican.
Ngay trong tuần ấy, một bức ảnh chụp các thành viên của đội ngũ nhân viên Vatican tĩnh tâm hàng năm của họ, đã cho thấy Đức thánh cha ngồi ở giữa họ, cùng với các giám mục và hồng y khác, giống như những người tĩnh tâm khác.
Mới đây, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng ngồi giữa các giám mục và hồng y tại buổi tĩnh tâm thường niên, như mọi người trong số họ.
Tất nhiên, khiêm nhường là đức tính Kitô giáo, nhưng nó cũng là một cái gì đó mà Thánh Ignatius Loyola, người sáng lập Dòng Tên vào thế kỷ 16, đặc biệt yêu cầu các linh mục Dòng Tên và các anh em hãy ấp ủ. Có ba loại khiêm nhường, Thánh Inhaxiô nói. Thứ nhất là noi gương những người mà không có gì làm trái với đạo đức. Thứ hai là người mà, khi phải đối mặt với danh dự, mất danh dự, thì “không quan tâm.” Thứ ba là người chọn con đường khiêm hạ, để trở nên giống Chúa Giêsu hơn. Đức Thánh Cha Phanxicô là minh chứng “Mức độ Khiêm tốn thứ Ba” này.
Khó nghèo
Đức Thánh cha Phanxicô là giáo hoàng Dòng Tên đầu tiên và là người đầu tiên từ dòng tu từ năm 1831. Điều đó có nghĩa ngài là Giáo hoàng đầu tiên đã sống dưới “lời khấn khó nghèo” vào bán thế kỷ 19. Tất cả các linh mục đều đòi hỏi phải sống đơn giản, nhưng các thành viên của các dòng tu tuyên thệ sự khó nghèo cụ thể. “Đấng Toàn Năng và Thiên Chúa đời đời …” khởi đầu lời thề của tu sỹ Dòng Tên. Nói cách khác, các thành viên của các dòng tu đưa ra lời thề hứa với Thiên Chúa để sống đơn giản.
Thật vậy, đối với hầu hết quãng đời trưởng thành của ngài – cho đến khi ngài trở thành một giám mục và đã được giải phóng lời thề ấy – Jorge Mario Bergoglio không có gì là sở hữu của riêng mình. Như tất cả các thành viên của các dòng tu, ngài đã phải sống với một ngân sách nghiêm ngặt. Ngài đã biến bất cứ thứ gì của mình cho cộng đồng mà ngài giành được và bất kỳ quà tặng nào. Ngài phải yêu cầu tiền mặt vào những việc mua sắm lớn, như một bộ đồ vét chẳng hạn. Điều này trở thành thói quen với Bergoglio để đến với một cuộc sống đơn giản, mà nhiều người đã thấy một trong những khía cạnh hấp dẫn nhất của ngài. Nó cũng làm tăng thêm lòng từ bi của ngài dành cho những người sống trong cảnh nghèo đói không được trợ giúp, như ngài đã thực hiện, nghèo mà không được trợ giúp, như người nghèo và người không được coi trọng.
Quản trị
Đức Thánh Cha Phanxicô đã có một số Vaticanologists lâu năm lúng túng khi ngài bổ nhiệm một nhóm tám hồng y để tư vấn cho ngài và giúp ngài trong việc cải cách Giáo triều Vatican, hay bộ máy hành chính trung ương. Nhóm “G8” này, là những vị hồng y được biết tiếng, đã sẵn sàng thực hiện có hiệu lực những thay đổi trong những lĩnh vực phức tạp như Ngân hàngVatican. Nhiều người tự hỏi tại sao Đức Thánh Cha đã không dựa nhiều vào những người đứng đầu cơ quan Vatican cụ thể cho loại hình tham vấn chặt chẽ này. Tại sao “G8” không phải là những trưởng đầu ngành thuộc các giáo đoàn lớn nhất củaVatican?
Nhưng hầu hết các tu sĩ Dòng Tên “nối tiếp con đường” của mình như Thánh Ignatius thích nói, đã trở nên quen thuộc. Trước khi trở thành Tổng Giám mục của Buenos Aires, Bergoglio là “Giám tỉnh” Dòng Tên, hoặc bề trên địa hạt, của Argentina. Như tất cả các Giám tỉnh Dòng Tên đã làm, ngài đã tuyển chọn “các tham vấn” giáo phận, người mà tư vấn cho các giáo phận về tất cả các cách thức quyết định. Bởi vì họ thường không làm việc trực tiếp trong việc quản trị giáo phận, các giáo phận có thể dựa vào họ để nói chuyện một cách cởi mở và thẳng thắn. Đối với “G8,” Đức Thánh Cha dựa theo mô hình quản trị quen thuộc của Dòng Tên.
Cầu nguyện
Bạn sẽ thường được nghe Đức Thánh Cha Phanxicô nói điều gì đó tương tự như những gì mà ngài nói trong một bài giảng gần đây tại một giáo xứ ở Rome khi ngài yêu cầu giáo dân nhắm mắt lại và hóa thân trong một cảnh tượng của Tin Mừng, trường hợp này tại sông Jordan lúc Chúa Giêsu chịu Phép Rửa. “Bây giờ hãy nói chuyện với Chúa Giêsu,” ngài nói.
Lễ Phục Sinh năm ngoái, ngài hỏi người nghe hình dung bản thân với các môn đệ nữ tiếp cận ngôi mộ của Chúa Giêsu vào Chúa Nhật Phục Sinh. Đây là đặc trưng quan trọng của việc cầu nguyện Dòng Tên: yêu cầu người ta vận dụng trí tưởng tượng và để Thiên Chúa làm việc thông qua đó.
Trong những bài giảng, bài suy niệm và phát biểu của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô thường không bắt người nghe phải tư duy, ngài mời họ tưởng tượng và nghĩ về bản thân. Chúa Giêsu không phải là của Đức Giáo hoàng mà là Đấng bạn được mời đến để gặp gỡ, vì là của chính bạn.
Cởi mở
Các tu sĩ Dòng Tên được yêu cầu “Hãy tìm thấy Thiên Chúa trong mọi sự.” Một lần nữa, điều này không phải đơn giản chỉ là một phẩm hạnh của Dòng Tên mà còn là của một Kitô hữu. Vì chưng câu phương châm ngắn gọn ấy là cách phổ biến nhất được trích dẫn của tổng hợp linh đạo Dòng Tên. Và “tất cả mọi sự” có nghĩa là tất cả mọi người.
Điều này bao gồm những người mà cảm thấy bị loại trừ, hoặc không được chào đón, trong Giáo Hội. Vì vậy, mặc dù thông điệp của ngài dựa trên lòng thương xót đơn thuần Kitô giáo, thế giới đã chứng kiến Đức Thánh Cha không ngớt mời các Giáo hội trải nghiệm Thiên Chúa ở những nơi mà một số các nhà lãnh đạo Công giáo khác có thể đã không để ý hay thậm chí bỏ qua. Những người vô thần, những người Công Giáo ly dị và tái hôn, và người đồng tính nam cũng như đồng tính nữ, tất cả đã nhận ra Đức Thánh Cha tiếp cận với họ.
Đức Thánh Cha Phanxicô không vất vả bỏ công để tìm thấy Thiên Chúa ở đó – bởi ngài biết rằng Thiên Chúa đã ở đó – vì ngài vẫn hằng nhắc nhở những người khác tìm kiếm Thiên Chúa trong cuộc sống của tất cả những người này.
Những nét đặc trưng khác của Dòng Tên khác có thể được bổ sung vào bảng liệt kê này, chẳng hạn như tính linh hoạt, tự do và nhấn mạnh vào công bằng xã hội. Nhưng hết thảy, khi các linh mục Dòng Tên ngắm nhìn Đức Thánh Cha, họ thường gật đầu và nói, “Đó chính là linh mục dòng Tên.”
Jos. Tú Nạc, NMS chuyển ngữ
