Sám hối và thứ tha – Chúa nhật XXIV Thường niên
Lịch sử dân tộc Do Thái hay Cứu độ được dệt lên bằng một chuỗi liên tiếp những phản bội của dân và lòng thương xót của Thiên Chúa. Thiên Chúa mang tâm tình của người cha, đồng thời cũng có tâm tình của người mẹ. Cứ mỗi lần dân phạm tội, Thiên Chúa lại ngăm đe và trừng phạt. Mỗi khi họ sám hối, Ngài lại nguôi giận và thứ tha. Trong cuộc gặp gỡ đầu tiên với ông Môi-sen qua sự kiện bụi gai cháy bừng, Ngài đã diễn tả với ông nỗi niềm của Ngài: “Ta đã thấy rõ cảnh khổ cực của dân Ta bên Ai-cập, Ta đã nghe tiếng chúng kêu than vì bọn cai hành hạ. Phải, Ta biết các nỗi đau khổ của chúng. Ta xuống giải thoát chúng khỏi tay người Ai-cập, và đưa chúng từ đất ấy lên một miền đất tốt tươi, rộng lớn, miền đất tràn trề sữa và mật.” (Xh 3,7-8). Sau này, chúng ta lại được nghe Chúa Giêsu nói với môn đệ cũng một nỗi niềm ấy: “Thầy chạnh lòng thương đám đông, vì họ ở luôn với Thầy đã ba ngày rồi và họ không có gì ăn. Thầy không muốn giải tán họ, để họ nhịn đói mà về, sợ rằng họ bị xỉu dọc đường.” (Mt 15,32). Thiên Chúa của chúng ta là thế đó. Đức Maria, khi cảm nhận được tình thương vô bờ của Thiên Chúa, đã thốt lên: “Đời nọ tới đời kia, Chúa hằng thương xót những ai kính sợ Người” (Lc 1,50).
Dù đã chứng kiến những điềm thiêng dấu lạ qua sự kiện vượt qua Biển Đỏ, dân Do Thái lại sớm thay lòng đổi lòng dạ. Trong khi vị thủ lãnh là ông Môi-sen lên núi cầu nguyện, thì dân lại muốn tìm một vị thần khác để thay thế, đó là con bê vàng. Họ tôn vinh một con vật là thần đã giải phóng họ ra khỏi Ai-cập. Bài đọc I hôm nay ghi lại lời thỉnh cầu của ông Môi-sen, nhờ đó “nét mặt Đức Chúa dịu lại”. Đây là cách diễn tả Thiên Chúa rất giống con người. “Ngài nổi giận, giận trong giây lát; nhưng yêu thương, thường suốt cả đời” (Tv 29,6).
Tin Mừng hôm nay là một chuỗi ba dụ ngôn, diễn tả Thiên Chúa ở nhiều khía cạnh khác nhau. Người chăn chiên đi tìm chiên lạc là hình ảnh Thiên Chúa không ngừng kiếm tìm chúng ta. Ngài soi sáng và hướng dẫn chúng ta nhận ra Ngài qua thiên nhiên vũ trụ và qua tiếng nói của lương tâm. Dụ ngôn người đàn bà tìm thấy đồng bạc bị mất cho thấy Thiên Chúa quan tâm đến mỗi người, kể cả những chi tiết nhỏ mọn và tưởng chừng như vô giá trị. Dụ ngôn “Người cha nhân hậu” cho thấy lòng bao dung tha thứ của Thiên Chúa. Ngài không chấp tội cậu con thứ, vì chàng đã bỏ nhà ra đi, ăn chơi hoang đàng. Điều quan trọng là cậu đã mất mà nay được tìm thấy, đã chết mà nay sống lại, như chính lời của cha đã nói.
Cả ba dụ ngôn đều kết thúc rất tích cực. Đó là niềm vui. Không chỉ niềm vui trần thế, mà còn là niềm vui trên trời. Thì ra, khi người tội lỗi sám hối ăn năn và sử chữa sai lầm, thì họ không chỉ đem niềm vui cho gia đình bạn bè, mà trên trời cũng vui mừng vì điều đó. Thiên Chúa luôn quan tâm đến mỗi người và Ngài luôn mong muốn họ hạnh phúc.Chính vì thế mà Ngài đã tạo dựng con người, cho họ hiện hữu cùng với thiên nhiên vũ trụ xinh đẹp.
Nếu Thiên Chúa nhân hậu bao dung thì con người lại không được như thế. Nhân vật người con cả mang tính biểu tượng rất rõ nét. Bối cảnh của bài Tin Mừng là phản ứng và sự ghen tương của những luật sĩ và biệt phái khi thấy Chúa Giêsu gặp gỡ những người bị coi là tội lỗi. Qua dụ ngôn “Người cha nhân hậu”, Chúa Giêsu muốn khẳng định với những người đang chỉ trích Người: cả các bạn nữa, coi chừng các bạn cũng đang là những người lầm lạc, giống như người con cả vậy. Qua giáo huấn của Chúa Giêsu, chúng ta cần nhận ra: mỗi người đều có những điều lầm lạc cách này hay cách khác. Nếu người con thứ bỏ nhà ra đi, thì nó lại sám hối ăn năn; trong khi người con cả vẫn ở với cha mình, thì luôn bất mãn ghen tỵ.
Chúa nhật XXIV thường niên năm nay trùng với lễ suy tôn Thánh giá Chúa Giêsu. Thánh giá là biểu tượng cao quý của tình yêu Thiên Chúa, một tình yêu đến cùng. Từ cây thánh giá, Chúa Giêsu giang tay ôm lấy cả nhân loại và kéo họ vào lòng Chúa Cha. Xin cho chúng ta hiểu ý nghĩa của thánh giá trong đời sống Kitô hữu. Vác thập giá đời mình theo chân Chúa Giêsu, với tâm tình yêu mến và phó thác như Người, chúng ta sẽ làm cho thập giá nở hoa.
Yếu đuối và lỗi lầm là thân phận con người, chẳng ai tránh khỏi. Điều quan trọng là biết tỉnh ngộ. “Quay đầu là bờ”, lòng sám hối chân thành bao giờ cũng gặp được sự cảm thông, tạo cơ hội làm lại cuộc đời. Thánh Phaolô đã chia sẻ những trải nghiệm của bản thân. Ông vốn là người thù ghét và bách hại các Kitô hữu, nhưng Chúa đã quy phục ông bằng một cú ngã ngựa. Phaolô đã tỉnh ngộ và nhận ra những gì mình đang theo đuổi là sai lầm. Chứng từ của Phaolô cho thấy một điều: dù tội lỗi nặng đến đâu, Thiên Chúa sẽ tha thứ nếu chúng ta thành tâm sám hối.
Đời sống đức tin là hành trình đạt tới hoàn thiện. Mỗi chúng ta hãy nhìn thấy chính mình trong những nhân vật của các dụ ngôn. Phải chăng chúng ta là con chiên lạc hoặc đồng bạc bị mất? Có thể chúng ta là người con thứ bỏ nhà đi hoang, mà cũng có thể là người con cả vẫn nghĩ mình là hoàn hảo mà thực ra đó chỉ là một ảo tưởng?
Như người cha tha thứ cho người con thứ, và “năn nỉ” người con cả bước vào nhà để gặp gỡ em mình, Thiên Chúa luôn kiên nhẫn và chờ đợi chúng ta trở về. Xin cho chúng ta can đảm sám hối để bước sang trang mới của cuộc đời.
+TGM Giuse Vũ Văn Thiên
Nguồn: tonggiaophanhanoi.org
