Gieo và gặt – Kính trọng thể Các Thánh Tử đạo Việt Nam
Hằng năm, Giáo Hội Công giáo hoàn vũ tôn vinh 117 thánh Tử Đạo Việt Nam. Các ngài là niềm tự hào của một cộng đoàn Kitô hữu đã trải qua nhiều gian nan thử thách. Các thánh Tử Đạo đã gieo trong đau thương và ngày nay được gặt trong vui mừng. Các ngài đã đổ máu đào để làm chứng cho Chúa từ năm 1745 đến năm 1862, dưới những triều đại kế tiếp nhau của triều đình Nhà Nguyễn.
Khi tôn vinh các thánh Tử Đạo, Kitô hữu được mời gọi nhận ra nơi cuộc sống và chứng từ của các Ngài cho đời sống cụ thể hôm nay. Bởi lẽ trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta đều phải khôn ngoan chọn lựa những gì bền vững cho tương lai đời mình. Các thánh Tử Đạo của chúng ta bị đặt trước sự chọn lựa: hoặc là chọn chối bỏ đức tin để được sống; hoặc là chọn cái chết nếu muốn trung thành với đức tin. Sinh ra ở đời, không ai muốn chết. Trái lại ai cũng muốn sống và sống hạnh phúc bình an. Các ngài bị dồn vào hoàn cảnh phải chọn lựa, và các ngài đã chọn trung thành với Chúa dù phải hy sinh mạng sống của mình.
Các thánh Tử Đạo Việt Nam nói với chúng ta về một đức tin phổ quát, mang tính hoàn vũ: trong số 117 thánh Tử Đạo, có các vị là thừa sai Tây Ban Nha (11 vị), người Pháp (10 vị) và những người Việt Nam (96 vị). Trong số các thánh người Việt Nam, có linh mục, kẻ giảng, giáo dân, có nam và có nữ. Giáo Hội của Chúa bao gồm mọi chủng tộc và mọi quốc gia. Ơn tử đạo không chỉ dành riêng cho những người ưu tú, nhưng cho tất cả những ai một lòng trung tín với Chúa.
Chứng từ anh hùng của các thánh Tử Đạo Việt Nam khẳng định với chúng ta rằng sức mạnh của Thiên Chúa thể hiện nơi những con người yếu đuối. Thánh Phaolô viết: “Ai có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Kitô? Phải chăng là gian truân, khốn khổ, đói rách, hiểm nguy, bắt bớ, gươm giáo?” (x.Rm 8,31-39). Trong số các thánh Tử Đạo Việt Nam, có những người xuất thân là những người quê mùa, hiền lành chất phác, thậm chí có người không bao giờ ra khỏi làng. Ấy vậy mà khi đối diện với quan lại và những người cầm quyền, các ngài trở nên những người khôn ngoan mạnh mẽ can đảm. Người dân thời đó hết sức ngạc nhiên trước sự bình tĩnh an vui của các ngài trên đường đến pháp trường. Đó là sức mạnh đến từ Chúa, Đấng nâng đỡ những người yếu đuối và ban ơn cho những người tín trung. Thánh Phaolô đã trải nghiệm nhiều gian nan khốn khó và kết luận với lời Chúa phán: “Ơn Ta đủ cho con!” (2 Cr 12,9).
Phần thưởng tương lai là kết quả của những cố gắng trong hiện tại. Kitô hữu là những người đang gieo hạt nhân đức ở đời này, với hy vọng sẽ gặt hái vinh quang trong tương lai. Nếu người nông dân khi gieo chưa nhìn thấy cây lúa và chưa biết mùa gặt sẽ ra sao, thì Kitô hữu lại vững niềm trông cậy vào quyền năng Thiên Chúa, Đấng hứa ban thưởng cho người công chính. Các thánh Tử Đạo là những người vững niềm trông cậy vào Chúa và hôm nay các ngài đang hân hoan gặt lúa là thành quả đến từ lòng trung tín của mình. Cử hành lễ kính các thánh Tử Đạo, người tín hữu nhận ra sứ mạng gieo hạt của mình trong đời sống cụ thể, với những thuận lợi và khó khăn, với thành công và thất bại. Chúng ta là người gieo hạt, Thiên Chúa là Đấng làm cho hạt giống mọc lên, rồi sinh hoa kết trái. Hạt giống mà chúng ta đang gieo mỗi ngày là hạt giống yêu thương, an bình và bao dung quảng đại.
“Máu người có Đạo là hạt giống sinh ra các tín hữu”. Quả vậy, cộng đoàn Công giáo gồm hơn tám triệu tín hữu tại Việt Nam hôm nay (và những người Công giáo gốc Việt đang sống ở hải ngoại), là hoa trái từ đau khổ và máu của các bậc Tiền Nhân. Các ngài đã chấp nhận mọi gian nan khổ hình, trong niềm xác tín: Thiên Chúa sẽ làm trổ hoa công chính từ những đống tro tàn.
Đời sống tín hữu luôn đi liền với ơn gọi Tử Đạo. Quả vậy, nếu ngày hôm nay, tại Việt Nam, không còn cảnh máu chảy đầu rơi vì đức tin, thì vẫn có các cuộc “Tử Đạo không đổ máu” diễn ra mỗi ngày. Để trung thành với Luật Chúa và Giáo Hội, tín hữu cần có ơn can đảm để không thỏa hiệp với những điều không được phép làm. Để giáo dục và hướng dẫn con cái giữ vững đức tin, tín hữu phải cảnh giác trước những nguy hiểm rình rập, do lối sống hưởng thụ và vô thần. Để làm chứng cho Chúa Giêsu, tín hữu phải hiểu biết về Người và cần có một đời sống tốt lành gương mẫu. Tất cả những điều đó, đều cần đến sự kiên nhẫn hy sinh, và đó là sống tinh thần Tử Đạo.
Hội đồng Giám mục Việt Nam, trong Thư Chung năm 2025, ước mong các tín hữu Việt Nam ý thức về ơn gọi thừa sai và trở nên những nhà truyền giáo cụ thể trong môi trường hằng ngày như gia đình, cộng đoàn và lối xóm. Khi thực hiện những điều này, chúng ta sẽ trở nên những người gieo mầm yêu thương và là chứng nhân của Chúa giữa đời.
Xin các thánh Tử Đạo Việt Nam cầu cho chúng con. Amen.
+TGM Giuse Vũ Văn Thiên
Nguồn: tonggiaophanhanoi.org
