Bài giảng Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu
BÀI 1: TRÁI TIM THIÊN CHÚA – TRÁI TIM CON NGƯỜI
Mạc khải của Cựu ước nói với chúng ta: Thiên Chúa có một trái tim! Ngôn sứ Hôsê đã quả quyết điều ấy. Thực ra, Thiên Chúa là Đấng vô hình, không có thể xác như chúng ta. Nói Ngài có một trái tim là cách diễn tả Thiên Chúa luôn quan tâm tới đời sống con người. Sự quan tâm ấy được thể hiện qua công trình sáng tạo và sự quan phòng của Ngài. Với thể loại văn chương “nhân cách hóa”, ngôn sứ Hôsê giới thiệu với chúng ta quả tim của Thiên Chúa cũng rung cảm, bồi hồi thổn thức, cũng đau buồn và ghen tỵ trước sự phản bội của con người (Bài đọc I).
Khi nói với chúng ta: Thiên Chúa có một trái tim, Kinh Thánh muốn diễn tả tình yêu thương vô bờ của Thiên Chúa. Cũng giống như khi gặp một người ngoại quốc nào đó rất yêu mến và tâm huyết với đất nước và con người Việt Nam, chúng ta nói: người này có trái tim Việt Nam. Trái tim là biểu tượng của tình yêu và lòng bao dung tha thứ. Trong suốt bề dày của lịch sử, lòng yêu thương của Chúa luôn thể hiện qua sự can thiệp của Ngài trong đời sống của Dân Chúa và đời sống cá nhân mỗi người. Con người đã nhiều lần phạm tội phản nghịch và bất tuân, nhưng Chúa không chấp tội lỗi của con người. Ngài sẵn lòng tha thứ nếu họ chân thành sám hối ăn năn. Bao dung nhân hậu là một trong những phẩm tính đặc biệt của Thiên Chúa.
Thánh Gioan là nhân chứng mắt thấy tai nghe về sự việc quân lính lấy đòng đâm thủng trái tim Chúa. Đối với tác giả Tin Mừng thứ bốn, mỗi chi tiết, mỗi sự việc đều có ý nghĩa giáo huấn và mang chiều kích thiêng liêng. Trái tim Chúa Giêsu đã mở ra, như một thế giới mới đã khởi đầu. Từ trái tim bị đâm thâu, nguồn ơn cứu độ tuôn trào như suối nguồn phong phú vô tận. Vương quốc tình yêu đã khai mở nhờ ơn Cứu độ của Chúa Giêsu. Từ trái tim rộng mở của Đấng Cứu thế, con người được tiến sâu và đời sống huyền nhiệm của Thiên Chúa tình yêu. Chính vì thế mà chúng ta tôn vinh Thánh Tâm là “kho tàng tình yêu”. Nơi đây, con người có thể được thần hóa, được đón nhận sự sống mới, trở nên tạo vật mới tinh tuyền trong ân sủng của Đấng Cứu độ trần gian. Với việc trái tim bị đâm thâu, Thiên Chúa không còn ngoảnh mặt đi trước nỗi đau chồng chất của con người. Ngài như người cha luôn che chở dạy dỗ, như người mẹ luôn bao dung vỗ về, làm cho cuộc đời này ấm áp, hạnh phúc và bình an. Con người được đi sâu vào Trái Tim của Chúa, như một chỗ náu ẩn chắc chắn an toàn.
Nếu Thiên Chúa đối xử với chúng ta bằng trái tim, thì mỗi người chúng ta cũng cần đặt đời sống mình trên cái tâm. Trong xã hội Việt Nam hôm nay, tội ác gia tăng, bạo lực hoành hành, người ta lo sợ khi ra đường, mất niềm hy vọng trong tương lai. Vợ chồng, anh em bạn bè phản bội lừa lọc nhau. Lý do vì con người không sống với nhau bằng trái tim thực sự mà chỉ hời hợt bên ngoài. Con người ngày càng trở nên vô cảm trước nỗi đau của tha nhân. Nếu biết lắng nghe lời mách bảo của trái tim, mọi hành động trong cuộc sống của chúng ta sẽ được định hướng để đạt được những điều tốt đẹp. Chuyên tâm cầu nguyện và thực thi Lời Chúa sẽ làm cho trái tim của chúng ta giống như trái tim của Chúa, hiền hậu, bao dung và quảng đại. Nếu Thiên Chúa đã mang lấy trái tim nhân loại, thì nhờ nỗ lực cố gắng dấn thân trong đời sống thiêng liêng, con người sẽ được ban tặng một trái tim của Chúa. Đây là sự trao đổi kỳ diệu được thực hiện trong ơn cứu độ của Chúa Giêsu.
Tình yêu đền đáp tình yêu. Nếu Chúa Giêsu đã chấp nhận thập giá đau thương, là vì Người muốn tỏ cho chúng ta thấy tình yêu của Thiên Chúa lớn lao dường nào, vượt trên khả năng suy luận của con người. “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15,12). Điều Chúa mong muốn nơi chúng ta, đó là chúng ta hãy thực thi tình yêu thương với đồng loại, hãy sống với nhau bằng trái tim. Trái tim của người da đen và người da trắng đều giống nhau. Trái tim của người giàu cũng như của người nghèo, của người đạo đức cũng như người khô khan. Mọi trái tim đều khao khát được yêu thương và được tôn trọng. Mọi cá nhân đều ao ước sống trong an bình. Khi lấy trái tim làm nền tảng và tiêu chuẩn cho cuộc sống, chắc chắn chúng ta sẽ hạnh phúc và những chia rẽ hận thù sẽ bị loại trừ.
Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
BÀI 2: TRÁI TIM BỊ ĐÂM THỦNG
Hs 11,1.3-4.5c.8ac-9; Ep 3,8-12.14-19; Ga 19,31-37
Theo ngôn ngữ bình dân người Việt, để minh chứng cho tấm lòng chân thành của mình, họ nói: nếu lòng tôi là chiếc bánh, tôi sẽ bóc ra cho ông cho bà coi. Xem ra Thiên Chúa cao cả cũng muốn nói với chúng ta như thế để chúng ta có thể thấy tấm lòng yêu thương vô bờ bến mà Ngài dành cho chúng ta. Và quả thật, Ngài đã mở một con đường để chúng ta đến được với Trái Tim đầy yêu thương của Chúa Giêsu. Những giọt máu và nước cuối cùng đã đổ ra minh chứng cho tình yêu cứu độ ấy. Trái Tim bị đâm thủng của Chúa Giêsu cũng là Trái Tim được mở ra.
Cựu Ước thường diễn tả Thiên Chúa như là một vị thần toàn năng toàn trí và vô cùng nghiêm khắc. Trước tôn nhan Ngài, loài thụ tạo chúng ta phải run sợ tôn thờ, nếu không sự trừng phạt có thể giáng xuống bất cứ lúc nào. Mặc dầu vậy, Ngài cũng tỏ ra là Đấng gần gũi con người và có một tấm lòng, một trái tim đầy ắp những nhịp đập yêu thương. Đoạn sách ngôn sứ Hôsê trích đọc hôm nay là một minh chứng. Tình thương của Ngài đối với dân được diễn tả như tình thương của người cha người mẹ đối với đứa con thơ, nào là nâng niu trên đầu gối, áp vào má mà nựng, đút cho ăn và đỡ cánh tay cho tập đi, nào là trái tim thì thổn thức còn ruột gan thì bồi hồi lo lắng cho đứa con mỗi khi trái nắng trở trời. Một Thiên Chúa như vậy thì làm sao có thể hành động theo cơn nóng giận, trái lại Ngài lấy dây ân nghĩa và mối ân tình để chữa lành và lôi kéo dân về với Ngài. Ngài hành động như thế vì Ngài là Thiên Chúa và là Đấng Thánh.
Thánh Gioan hôm nay muốn chúng ta nhìn lên Đấng chịu đóng đinh trên thập giá, cạnh sườn mở ra, trái tim bị đâm thủng, máu và nước chảy ra để thấy rõ, cảm nhận và tin rằng Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta như thế đó. Thật vậy, cả cuộc đời của Chúa Giêsu chỉ nhắm trình bày cho con người thấy khuôn mặt thương xót nhân từ của Thiên Chúa, từ lời nói như dụ ngôn người cha nhân hậu, đến việc làm khi tha cho người phụ nữ ngoại tình, hay nếp sống như khi Người đến nhà ông Giakêu. Và sau cùng, chính cái chết của Người trên thập giá mới là cách thức diễn tả hùng hồn, sinh động, sâu xa và hoàn hảo nhất về lòng thương xót của Thiên Chúa đối với con người. Trái Tim của Đấng Cứu Thế bị đâm thủng, những giọt máu và nước cuối cùng đã chảy ra để dệt nên bản trường ca tình yêu bất tận và vĩnh cửu. Chính Chúa đã mở một con đường để chúng ta có thể đi vào Trái Tim của Người mà đắm mình ngụp lặn trong đại dương bao la của tình yêu Chúa.
Thánh Phaolô tông đồ là người cảm nhận được tình yêu thương mà Thiên Chúa đã dành cho mình một cách mãnh liệt và thẳm sâu nhất, vì ngài đã được biến đổi và được chọn để công bố mầu nhiệm tình yêu của Thiên Chúa. Trước kia mầu nhiệm này được giấu kín thì nay được trao cho Hội Thánh để công bố cho dân ngoại. Ngài bảo rằng mầu nhiệm tình yêu này vĩ đại lớn lao vô cùng, vượt quá trí sự hiểu biết của con người, kích thức rộng dài cao sâu đến tận vô biên. Vì thế, đối với chúng ta là những tín hữu, thánh tông đồ chỉ biết cầu xin Ba Ngôi Thiên Chúa ban cho chúng ta được bén rễ sâu và xây dựng vững chắc trên đức ái, để nhờ sống trong tình yêu của Thiên Chúa và thực hành đức ái, mỗi ngày chúng ta cảm nhận rõ hơn và hiểu biết nhiều hơn về tình yêu Chúa, làm cho đời sống chúng ta phản chiếu sáng ngời về tình Chúa yêu thương.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã quyết định thiết lập Năm Thánh Lòng Thương Xót để tạo cơ hội cho các con cái Hội Thánh khám phá những nét mới mẻ của Lòng Chúa Thương Xót, kín múc dồi dào những hồng ân đang tuôn trào từ nguồn suối vô tận là Trái Tim Cực Thánh Chúa Giêsu. Hãy để cho Tình Yêu và Lòng Thương Xót của Chúa thanh tẩy và nhào nắn chúng ta nên những tông đồ của Lòng Chúa Thương Xót, nhờ đó chúng ta sẽ đủ tự tin và lòng tràn ngập niềm vui ra đi để chia sẻ tình thương của Chúa cho mọi người. Amen.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Thông
